Ένα αυτοβιογραφικό, τρίτομο μυθιστόρημα, το κύκνειο άσμα της, όπως αποδείχτηκε, το οποίο είχε ξεκινήσει στη Θεσσαλονίκη το 1926 και συνέχισε στην Αθήνα ως το 1939.
Στις «Ρωμιοπούλες», σύμφωνα με την ερευνήτρια και ιστορικό Ιωάννα Πετροπούλου, πρωταγωνιστεί μια γυναίκα «εγκλωβισμένη στην κοινωνία αλλά και στο ίδιο της το σαρκίο», μια γυναίκα ταλαιπωρημένη –όπως και οι υπόλοιπες Ελληνίδες– από τα αυστηρά ήθη και τις κοινωνικές συμβάσεις της εποχής. Αναπτύσσονται, θα λέγαμε, φεμινιστικές ιδέες από μια γυναίκα που δεν πήρε ενεργό μέρος σε ανάλογα κινήματα. Ό,τι όμως συνέχει το μυθιστόρημα είναι ο μεγάλος καμβάς, η μεγάλη ιστορία της Ελλάδος. Η πρωταγωνίστρια, η Δέσποινα Κρινά-Δαπέργολα είναι η Πηνελόπη Δέλτα. Η συγγραφέας ταυτίζεται, εν προκειμένω, με την ηρωίδα της.
Το έργο διαδραματίζεται στην Αθήνα, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 1895. Στον πρώτο τόμο υπό τον τίτλο «Το ξύπνημα», παρακολουθούμε τη ζωή της 19χρονης Δέσποινας Κρινά-Δαπέργολα (τις νεανικές αναμνήσεις της Πηνελόπης Δέλτα δηλαδή) ως τον γάμο της το 1896 (η συγγραφέας είχε παντρευτεί το 1895), είναι η εποχή της υποχώρησης του Χαρίλαου Τρικούπη. Στο μεγαλύτερο κομμάτι του δεύτερου τόμου υπό τον τίτλο «Η λάβρα» παρακολουθούμε τα δραματικά γεγονότα της περιόδου 1907-1909 και τον ανεκπλήρωτο έρωτα της ηρωίδας για τον Βάσο Γάβρα (δεν είναι άλλος από τον Ίωνα Δραγούμη).
Στον τρίτο και τελευταίο τόμο υπό τον τίτλο «Το σούρουπο», η ταραχώδης και χαοτική πολιτική και κοινωνική ζωή (1914-1920) έρχεται να επικαλύψει τις ζωές των ηρώων, με την Πηνελόπη Δέλτα να αποτυπώνει τον Εθνικό Διχασμό. Οι «Ρωμιοπούλες» τελειώνουν, μάλιστα, με την ήττα του Ελευθέριου Βενιζέλου στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920, η οποία αποκαρδιώνει την ηρωίδα.
(Πηγή: Το Βήμα, 17/06/2014)